Rất nhiều fan trung lập đã có một cảm giác nhẹ nhõm khi Atalanta của Gian Piero Gasperini vô địch Europa League. Từ lâu được coi là một đội không có khả năng giành được danh hiệu dù chơi thứ bóng đá xuất sắc, họ đã phá vỡ định kiến đó bằng cách đánh bại Bayer Leverkusen và giành chức vô địch châu Âu đầu tiên trong lịch sử.
Trở lại thời kỳ phong tỏa, thành phố nhỏ Bergamo là một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi Covid-19 ở Ý. Sự khủng khiếp của đại dịch lần đầu được cả thế giới biết đến ở đây, nơi phải phần nào được an ủi khi Atalanta tiến vào tứ kết Champions League cùng cách tiếp cận đặc biệt với giải đấu.
Khi cả thế giới theo dõi La Dea của Gasperini tiến hành lối chơi của họ theo cách ‘hỗn loạn có tổ chức’, nhận thức về bóng đá Ý đã ít nhiều thay đổi. Từ lâu gắn liền với thương hiệu bóng đá phòng ngự, Calcio được coi là tiến bộ, hiện đại và tấn công nhiều hơn khi Atalanta góp mặt ở giải đấu danh giá nhất CLB châu Âu. Mặc dù chỉ còn vài phút nữa là có thể đánh bại Paris Saint-Germain ở tứ kết Champions League và phương pháp của họ đã hứng chịu nhiều lời chỉ trích, nhưng nó đã gửi một thông điệp rằng La Dea sẽ không bao giờ khuất phục. Họ sẽ không từ bỏ bản sắc chiến thuật của mình.
Và bản sắc đó đã được thể hiện trong trận đấu với ‘The Invincibles’ Leverkusen, khi La Dea dồn ép đoàn quân của Xabi Alonso và bóp nghẹt họ ngay từ những phút đầu tiên. Đây là một cú sốc đối với nhà vô địch nước Đức, họ dường như không biết điều gì đang xảy ra với mình. Suy cho cùng, đó là màn kết hợp giữa tám năm làm việc chăm chỉ và sự hoàn hảo của một quy trình ở Bergamo.
Theo một cách nào đó, việc Gasperini ở lại sân Gewiss đã giúp ích rất nhiều cho Atalanta trong việc duy trì bản sắc tấn công của họ. Nhưng cũng có một vấn đề nhỏ là việc chuyển nhượng của câu lạc bộ phải phù hợp với những gì huấn luyện viên cần.
Thực tế khắc nghiệt của Ý khác nhiều so với Anh, Tây Ban Nha hay thậm chí là Đức. Các câu lạc bộ phải ‘nhặt nhạnh’ để kiếm tiền ‘sống qua ngày’. Nói chung, điều đó ngăn cản họ trở thành những thực thể ổn định và nhất quán. Milan và Inter trước đây đã chuyển từ ông chủ này sang gia đình khác, khiến mỗi đội không thể được định hình dưới sự quản lý của cùng một giám đốc thể thao trong dài hạn. Trong khi Juventus từng là thế lực châu Âu trong thời gian đầu của Max Allegri, nhưng họ đã lạc lối và tiếp tục phải vật lộn ở những mùa giải gần đây.
Trong khi đó, Atalanta đã làm được điều mà chưa gã khổng lồ Serie A nào làm được. Họ đã trở thành một thương hiệu. Cách tiếp cận trận đấu của La Dea dưới thời Gasperini đã nâng cao trình độ của các cầu thủ, cải thiện và nâng cao giá trị của từng cá nhân. Sau đó, đội bóng xứ Bergamo bán những cầu thủ ngôi sao mà không gặp trở ngại nào trong việc thay thế họ một cách hoàn hảo. Quá trình này diễn ra rất hiệu quả, khiến Atalanta trở thành một câu lạc bộ rất ổn định mặc dù thiếu dòng tiền hỗ trợ từ bên ngoài.
Trên hết, La Dea đang có một trong những học viện đào tạo trẻ tốt nhất ở Ý. Matteo Ruggeri đã gây ấn tượng ở Dublin và ghi một bàn thắng vào lưới Marseille ở trận bán kết lượt về, trong khi Davide Zappacosta đã giành được cúp bạc cho câu lạc bộ mà anh đã gắn bó từ khi còn là một thiếu niên. Bóng đá Ý và bóng đá châu Âu đang đầy ắp những cựu cầu thủ Atalanta: Từ Dejan Kulusevski của Tottenham và bộ đôi Rasmus Hojlund và Amad Diallo của Manchester United đến Alessandro Bastoni và Franck Kessie của Inter. Thật phù hợp khi Ruggeri và Giorgio Scalvini đã giành chức vô địch Europa League, điều đó thể hiện tầm quan trọng của học viện đối với câu lạc bộ.
Bản thân Gasperini cũng được nhìn với ánh mắt ngưỡng mộ. Trong khi ông có thể không phải là HLV được yêu thích nhất vì nhiều lý do khác nhau, thì Ivan Juric, Thiago Motta và Raffaele Palladino luôn được coi là ‘học trò’ của ông thầy đang dẫn dắt Atalanta.
Đối với một người có ảnh hưởng lớn như vậy đến bóng đá Ý, các fan hâm mộ sẽ là rất ngạc nhiên khi biết rằng đây mới là danh hiệu đỉnh cao đầu tiên của Gasperini. Nhưng chiếc cúp này sẽ là một lời nhắc nhở hữu hình cho mọi người về tầm quan trọng của ông đối với cả Serie A. Nó sẽ mãi mãi đóng vai trò là chứng nhận cho những đóng góp Gasperini và Atalanta đối với sự phát triển của môn thể thao vua tại đất nước hình chiếc Ủng.